Με το Iveco στον πάγο

Είναι μόλις 19 Οκτωβρίου και τα πρώτα χιόνια ήρθαν κιόλας. Στη Λαπωνία. 

Μετά από δύο ημέρες στο χωριό Hetta της ΦΙνλανδίας – νάναι καλά για τη φιλοξενία και την πριζούλα ακριβώς στο κέντρο – χθες περάσαμε τα σύνορα της Νορβηγίας και μετά από 80 χιλιόμετρα φτάσαμε στο Kautokeino.

Αυτή ήταν και η πιο δύσκολη διαδρομή που κάναμε μέχρι στιγμής σ’ αυτό το ταξίδι μας προς το βόρειο ακρωτήρι. Και κάπως επικίνδυνη, να προσθέσω. 

Μετά την πρώτη χιονόπτωση πριν από δύο ημέρες, το τοπίο έγινε λευκό μέσα σε μια νύχτα και θα παραμείνει έτσι μέχρι το Μάιο σ’ αυτές τις περιοχές, οι οποίες είναι και οι πιο κρύες σε όλη τη Λαπωνία.

Οι εκσκαφείς εδώ δουλεύουν ακατάπαυστα, γρήγορα και αποτελεσματικά, με αποτέλεσμα οι δρόμοι να καθαρίζουν παρά την καθημερινή σχεδόν χιονόπτωση τους χειμερινούς μήνες. 

Όταν λέμε όμως ότι καθαρίζουν εννοούμε ότι είναι καλυμμένοι με χιόνι και πάγο από κάτω. Απλά είναι πατημένοι, ώστε να περνάς ακόμη και με ένα απλό αυτοκίνητο. Προϋπόθεση είναι όμως να φοράει χειμερινά ελαστικά, τα οποία είναι από ειδικό μίγμα καουτσούκ, ώστε να ζεσταίνονται εύκολα και να έχουν πρόσφυση. 

Χθες, χρειαστήκαμε 3 ώρες περίπου για 80 χιλιόμετρα διαδρομής, καθώς κινούμασταν με 25-35 χλμ./ώρα. Ο δρόμος ήταν εντελώς παγωμένος στο 80% της διαδρομής! Και μιλάμε για πάγο – κρύσταλλο όταν είμασταν σε υψόμετρο 400 μέτρων, στην περιοχή των συνόρων. 

Μόνο προς το Kautokeino πηγαίναμε με 40-45 χλμ./ώρα, λόγω του ότι ο πάγος ήταν πιο ξηρός. Όπως καταλαβαίνετε, με αυτές τις συνθήκες, ο ρυθμός του ταξιδιού μας αλλάζει εντελώς. Από εκεί που υπολογίζαμε 50-55 χλμ./ώρα μέση ταχύτητα, τώρα δύσκολα θα ξεπερνάμε τα 30.  

Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι πλέον ότι το Iveco δεν φορά χειμερινά ελαστικά. Αυτό είναι και παράνομο (μετά τα μέσα Οκτωβρίου) και επικίνδυνο.

Στο Ροβανιέμι ρωτήσαμε σε μεγάλο βουλκανιζατέρ αν μπορούμε να βρούμε και μας είπαν ότι σε τέτοια διάσταση (255/100-16) δεν υπάρχουν. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε την απαραίτητη πρόσφυση. 

Λίγες μέρες πριν μου είχε έρθει η ιδέα να βρούμε ειδικά καρφιά και να τα βιδώσουμε στα πέλματα. Δεν το είχα διαβάσει πουθενά, δεν κατάφερα να βρω κάτι στο internet, και όμως υπάρχουν! Τα βρήκαμε στο Oulu με 70 ευρώ αλλά ο καταστηματάρχης είδε τα Michelin αποφάνθηκε ότι δεν κάνουν για καρφιά – τα οποία έχουν 15 χλστ. μήκος. 

Όσον αφορά το τυπικό μέρος, το Iveco μας είναι σε μία γκρίζα ζώνη. Στα φορτηγά άνω των 3,5 τόνων – που πρακτικά είναι το Iveco – δεν υπάρχει υποχρέωση να φορούν χειμερινά ελαστικά στη Νορβηγία.

Αρκεί το πέλμα να είναι τουλάχιστον 3 mm βαθύ. Έλα όμως που η δική μας άδεια είναι κάτω των 3,5 τόνων, οπότε τυπικά θα έπρεπε να φοράμε M&S ελαστικά. Στη Νορβηγία εξαιρούνται από την υποχρέωση και τα κάμπερ, τα οποία όμως είναι 3,5-7,5 τόνων. 

Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά μπορεί να μην μας κόψουν κλήση, τουλάχιστον αν δεν κοιτάξουν την άδεια. Αλλά το σημαντικότερο είναι η ασφάλεια. Η πρόσφυση που λέγαμε. 

Χθες, για να ταξιδέψουμε, ρίξαμε την πίεση από τα 58-60 psi (4 bar) στα 40 psi (2,8 bar) και έτσι είχαμε κάποια πρόσφυση. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την επιμύκυνση του πέλματος όσο πέφτει η πίεση, άρα και η αύξηση της επιφάνειας επαφής με το δρόμο. 

Όμως όταν οι θερμοκρασίες είναι ακόμη κοντά στο 0C, ο πάγος από κάτω είναι σαν γυαλί. Διάφανος – περπατάς, γλυστράς και πέφτεις χωρίς να το καταλάβεις. 

Όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος πέσει στους -10C, “ο πάγκος κατσαρώνει” όπως είπε χθες ο φίλος Γιώργος Μαστοράκης, ο οποίος ήρθε σ’ αυτά τα μέρη πέρυσι τέτοιον καιρό (σε χρόνο ρεκόρ μάλιστα έκανε την επική διαδρομή Βόρειο Ακρωτήρι – Ακρωτήριο Ταίναρο με ένα Camel Trophy Discovery), το ξέρει το θέμα και καταλαβαίνει τον πόνο μας. 

Ένας νταλικέρης εχθές – όταν τον ρώτησα τι κάνει με τα ελαστικά του (νορμάλ φορούσε) – μου είπε το ίδιο. Όπως και το ότι το πρόβλημα είναι όταν δεν έχει χιονίσει την ίδια μέρα. Όταν χιονίσει κρατάει καλύτερα. 

Δεν σας κρύβω λοιπόν ότι χθες επί τρεις ώρες πιάστηκε το στομάχι μου. Μπορεί να μην κινδυνέψαμε πουθενά, όμως έβγαλα τη διαδρομή με το φόβο μην τύχει κάτι και χρειαστεί να φρενάρουμε. Έβλεπα τα χαντάκια δεξιά – αριστερά και έλεγα μέσα μου: “εδώ θα πέσουμε. Θα το ρίξω με τέτοια γωνία για να μην τουμπάρει. Κι αν τουμπάρει;”. 

Κάποιες στιγμές γλιστρούσε τόσο που όταν έγερνε ελαφρώς ο δρόμος, φοβόμουν μην μας πάρει προς το πλάι. Ιδέα μου ήταν. Όμως όταν αισθανόμουν να μην έχω τιμόνι (το καταλαβαίνεις στο Iveco – τι ιταλικό θα ήταν ειδάλλως;), έδινα γκάζι με 3η ή 4η και ένιωθα να σπινάρει. Να σπινάρει το περίπτερο!

Τις επόμενες μέρες λοιπόν, θέλουμε να στρώσει χιόνι κι ας παγώσει, να είναι λευκό κάτω, όχι λευκό/γκρι ή σκέτο γκρι. Και να αποβάλω λίγο το άγχος οδηγώντας στον πάγο 4,3 τόνους με φθαρμένα Michelin XZL σε χαμηλή πίεση. 

Και επειδή κάποιοι ίσως δεν με γνωρίζετε έξω από το The World Offroad Friends, να σας πω ότι πέρα από το ότι έτρεχα σε αγώνες παλαιότερα (πίστας και λιγότερο ράλλυ), έχω οδηγήσει στον πάγο κάποιες φορές και μάλιστα σοβαρά: την πρώτη ήταν με τη Volvo (το S90;), στην περιοχή της Κίτιλα, όπου θυμάμαι ότι κινούμασταν με 100-110 χλμ./ώρα και σε κάποια φάση ρίχναμε κάτι 180άρες παράνομες έτσι για το γαμώτο. Με καρφιά στα ελαστικά βέβαια. 

Μετά, πάντα επί εποχής 4Troxoi (2003) έκανα ένα τριήμερο μάθημα οδήγησης στον πάγο με το αγωνιστικό Nissan του οδηγού ράλλυ Γιώργου Φιλιππίδη και εκπαιδευτή το Νορβηγό οδηγό Τζον Χόγκλαντ (διαβάστε το σχετικό άρθρο μου ΕΔΩ). Εκεί έμαθα τη φινλανδική τεχνική φρεναρίσματος με το αριστερό. 

Πιο πρόσφατα, πριν από τέσσερα χρόνια, οδήγησα Maserati Levante (σε πρωτότυπη μορφή) και τον ανταγωνισμό της (Cayenne, X5) στις πίστες δοκιμών του Arjeplog, εκεί όπου όλοι οι κατασκευαστές κάνουν τις χειμερινές δοκιμές των νέων μοντέλων τους. Κι όμως, χθες οδηγούσα προς το Kautokeino σα να είχα πάρει το δίπλωμα… χθες. Θα στρώσουμε, πού θα πάει._Akis Temperidis