Πώς μας φάνηκε η Σουηδία μετά τη Φινλανδία και τη Νορβηγία; Διαβάστε μία απλή ανάλυση από εμάς ως ταξιδιώτες και αν ζείτε ή έχετε ζήσει σ’ αυτά τα μέρη γράψτε μας τη γνώμη σας.
Τοπίο. Τα τοπία Σουηδίας μας θύμισαν περισσότερο τη Φινλανδία βόρεια της Στοκχόλμης και της Νορβηγίας στα νότια. Τα χωριά της, τη Νορβηγία. Όμως τίποτα δεν είναι ακριβώς ίδιο. Τα δάση και οι λίμνες θυμίζουν Φινλανδία αλλά με πιο έντονη οικιστική ανάπτυξη και υλοτομία. Εδώ, βλέπεις παντού κομμένα δέντρα σε αντίθεση με τη γειτονική χώρα στην ανατολική ακτή της Βαλτικής.
Χωριά. Τα ξύλινα σπίτια σε κόκκινο συνήθως χρώμα θυμίζουν Νορβηγία, όμως δεν είναι το ίδιο καλοσυντηρημένα. Η ευταξία των νορβηγικών σπιτιών υπάρχει και σε αρκετά μέρη στη Σουηδία, όμως δε λείπουν και εικόνες ακαταστασίας, όπως, μπάζα, κομμένα ξύλα, ή εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα στις αυλές. Αυτά, στα βόρεια της Στοκχόλμης. Προς τα νότια, τα χωριά είναι μακράν πιο γραφικά.
Πόλεις. Αντίστοιχα, κάποιες πόλεις μοιάζουν σα να έχουν παλιώσει ενώ στα περίχωρα δε λείπουν οι πολυκατοικίες για τους μετανάστες. Όμως δεν είναι αποστειρωμένες όπως στη Νορβηγία, καθώς παντού θα βρεις καφέ, πιτσαρίες και fast food. Αν η Νορβηγία ήταν αυτοκίνητο, θα ήταν ένα καινούριο Tesla. Η Σουηδία είναι ένα μεταχειρισμένο Volvo.
Δρόμοι. Οι επαρχιακοί δρόμοι, από την άλλη, έχουν μεγαλύτερο πλάτος στη Σουηδία. Οι εθνικές οδοί έχουν συνήθως μία βοηθητική λωρίδα ή τρεις συνολικά λωρίδες, όπου κάθε δύο-τρία χιλιόμετρα ανοίγει δεύτερη λωρίδα για προσπέρασμα στη μία κατεύθυνση με τη μετατόπιση του κεντρικού διαχωριστικού.
Οι αυτοκινητόδρομοι έχουν τηλεματικά διόδια κι εδώ αλλά μέχρι στιγμής τους έχουμε αποφύγει. Στις πόλεις, όπως στη Στοκχόλμη και στο Γετεμπόργ, τα διόδια δε χρεώνονται με το που κλείνει η αγορά το απόγευμα.
Οδηγοί. Περιττό να πούμε ότι και στις τρεις Σκανδιναβικές χώρες, οι οδηγοί είναι ευγενείς, υπομονετικοί και προσεκτικοί. Τον πρώτο λόγο έχουν πάντα οι πεζοί και οι ποδηλάτες, γι’ αυτό και δεν υπάρχει επαρχιακός ή αστικός δρόμος που να μη συνοδεύεται από ποδηλατόδρομο στο πλάι.
Αστυνομία. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι σπάνια συναντάς περιπολικό της αστυνομίας και είναι λογικό με τόσα ραντάρ που υπάρχουν. Στη Φινλανδία και στη Σουηδία δεν είχαμε ποτέ επαφή με αστυνομικό. Στη Νορβηγία είχαμε 3-4 φορές και ήταν πάντα αυστηροί αλλά ευγενέστατοι. Και εξυπηρετικότατοι στο Λάκσελβ, όταν μας τσάκωσαν στον πάγο χωρίς χειμερινά. Δεν μας έδωσαν κλήση αλλά μας βοήθησαν να αγοράσουμε ελαστικά.
Στις τρεις πρώτες εβδομάδες στη Σουηδία γίναμε μάρτυρες αστυνομικής παρέμβασης δύο φορές, κάτι που δε μας έτυχε ποτέ στη Νορβηγία.
Την πρώτη, σε ένα πάρκινγκ για αυτοκινούμενα κοντά στην πόλη Μόρα, ένας μεθυσμένος ήρθε και έκανε φασαρία μέσα στο ξημέρωμα. Οι «γείτονες» με το κάμπερ κάλεσαν την αστυνομία, η οποία τον έστειλε σπίτι του, αφού ο ίδιος πήγε να πνίξει το αλκοόλ με μία βουτιά στην παγωμένη λίμνη.
Τη δεύτερη φορά, στο πάρκινγκ ενός εθνικού δρυμού πέριξ της Στοκχόλμης, η αστυνομία ήρθε και συνέλαβε κάποιον – υποθέτουμε για διακίνηση ναρκωτικών. Στο κέντρο της Στοκχόλμης είδαμε αρκετούς άστεγους να κοιμούνται σε χαρτοκιβώτια και ένας άναβε φωτιά κάθε βράδυ στο πρανές δίπλα στο πάρκινγκ όπου διανυκτερεύαμε. Αυτό δεν το είδαμε πουθενά στη Νορβηγία. Το συμπέρασμα; Εκεί αφήναμε το Iveco ξεκλείδωτο οπουδήποτε. Στη Σουηδία, το κλειδώνουμε καλού – κακού σε κάποιες περιοχές.
Άστεγοι. Πουθενά στη Νορβηγία και στη Φινλανδία δεν είδαμε άστεγους. Στη Σουηδία συναντήσαμε ανθρώπους να ζουν σε χαρτοκιβώτια στο κέντρο και ένας, ρακένδυτος και πεινασμένος, μας συνάντησε σε ένα πάρκινγκ έξω από το Γετεμπόργ, ζητώντας μας να του δώσουμε κάτι να φάει. Του δώσαμε φρούτα και νερό.
Covid-19. Τέλος, η αντιμετώπιση της πανδημίας διαφέρει. Μπορεί η Σουηδία να θεωρείται μαύρο πρόβατο της Ευρώπης στο θέμα της αντιμετώπισης της πανδημίας και να παραμένει και σήμερα «κόκκινη» χώρα, αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι πολίτες της είναι ανεύθυνοι. Απλά, παρέμειναν όλα ανοιχτά (με εξαίρεση τα μουσεία, τους κινηματογράφους, τα θέατρα και τα λούνα παρκ).
Lockdown. Στο Όσλο, η εστίαση ήταν κλειστή από τα τέλη του 2020 μέχρι τον Μάιο του 2021. Στην πρώτη μας βόλτα που κάναμε στη Στοκχόλμη με ποδήλατο, αρχικά μας ξένισε η συνάθροιση τόσων ανθρώπων σε καφετερίες και πάρκα. Όμως κρατούσαν αποστάσεις μεταξύ τους ενώ κάθονταν στα τραπέζια.
Μάσκες. Το πόσο τις φορούν διαφέρει από χώρα σε χώρα και από πόλη σε πόλη σε κάθε χώρα. Στη Νορβηγία ελάχιστοι φορούσαν στο βορρά και πάθαμε σοκ όταν είδαμε να φορούν άπαντες στο Τροντχάιμ.
Στη Σουηδία, την άνοιξη του 2021 φορούσαν ελάχιστοι, ακόμη και σε κλειστούς χώρους, ούτε καν οι υπάλληλοι σούπερμαρκετ ή πρατηρίου καυσίμων. Με τους λίγους ανθρώπους που μιλήσαμε, καταλάβαμε ότι πήραν σοβαρά το θέμα αλλά με τη χαρακτηριστική, σκανδιναβική ψυχραιμία.
«Είναι δύσκολο να επιβάλλεις απαγορεύσεις στους Σουηδούς», μας είπε ο Μάρτιν, ο οποίος περιμένει να περάσει η κρίση και να ταξιδέψει με το Hi-Lux κάμπερ του στο Μαρόκο.
«Μέσα στο χειμώνα, δεν είχαμε κρεβάτια να δεχτούμε κόσμο στο νοσοκομείο», μας είπε ο Θάνος, ο οποίος είναι χειρουργός στη Στοκχόλμη, η κόρη του οποίου κόλλησε τον ιό στο σχολείο.
Αυτό που συμπεραίνεις ζώντας στη χώρα είναι ότι οι Σουηδοί δεν ανησυχούν πλέον μην κολλήσουν. Αυτό είναι λογικό από τη στιγμή που ένας στους δέκα έχει περάσει την ασθένεια και ένας στους τρεις έχει κάνει ήδη την πρώτη δόση του εμβολίου. Ούτε δείχνουν να φοβούνται μην αρρωστήσουν, καθώς οι μισοί από όσους έχουν χάσει τη ζωή τους από Covid-19 ήταν άνω των 70 ετών και η θνησιμότητα έχει πέσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες.
Πολίτες. Και ως γνήσιοι Σκανδιναβοί, δε φαίνεται να κατακρίνουν την κυβέρνησή τους για τις επιλογές της, ίσως επειδή δεν παίζει ρόλο πατερούλη αλλά τους αντιμετωπίζει ως υπεύθυνους πολίτες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ανώριμοι αρνητές της κατάστασης και σ’ αυτή τη χώρα.
Ασφάλεια. Εμείς, ως ταξιδιώτες, πάντως, δεν αισθανόμαστε ανασφάλεια, όπως θα περίμενε κάποιος, γνωρίζοντας τα στατιστικά της πανδημίας.