Φάκελος: Τουρκία

Διαβάστε όλα όσα μάθαμε για την Τουρκία στους τρεις μήνες που ταξιδέψαμε εκεί από το Δεκέμβριο του 2019 μέχρι το Μάρτιο του 2020. 

• Η χώρα μας υποδέχτηκε στους Κήπους με ένα υπό κατασκευή  τελωνείο ολυμπιακών διαστάσεων. Μεγαλεία! Γενικώς έχουν ένα σύνδρομο grandeur όπως θα βλέπαμε στη συνέχεια. 
• Στα σύνορα έπρεπε να βγάλουμε τουρκική ασφάλεια αυτοκινήτου μια και η ιταλική Πράσινη Κάρτα της Genialloyd) είχε διεγραμμένη την Τουρκία και δεν μας κάλυπτε. Πληρώσαμε 590 TLY (90 ευρώ) για 3 μήνες κάλυψη, που ήταν και η ελάχιστη περίοδος ασφάλισης.
• Η τιμή του Diesel ήταν 6,6TLY στα τέλη του 2019, δηλαδή 1 ευρώ περίπου με ισοτιμία 6,6 TLY/1 ευρώ. Σε κάποια β’ διαλογής πρατήρια είδαμε και τιμές 5,85 – 5,90.
• Τρεις μήνες μετά, το Μάρτιο του 2020, η μέση τιμή Diesel ήταν 5,6-5,8 TLY ενώ στα Β’ πρατήρια βρήκαμε μέχρι και με 4,5 – 4,7 TLY, όταν η ισοτιμία ήταν 7 TLY/1 euro. Είχε μεσολαβήσει, βλέπετε, κατακόρυφη πτώση της τιμής του αργού πετρελαίου.
• Συγκριτικά, το 2008 όταν είχαμε διασχίσει την Τουρκία, η τιμή του λίτρου ήταν 3,6 λίρες και με την τότε ισοτιμία 2:1 με το ευρώ, ήταν 1,8 ευρώ – η ψηλότερη σε όλη την Ευρώπη! 
• Σε όλες τις εισόδους των πόλεων υπάρχει σύστημα με κάμερες παρακολούθησης και ελέγχου ταχύτητας (βλ. πινακίδες EDS). Κάπου κοντά συνήθως υπάρχει και σταθμός αστυνομίας που φαίνεται από μακριά μια και συνήθως τοποθετούν κώνους ώστε να αφήσουν μόνο μία λωρίδα σε κάθε κατεύθυνση. 
• Το οδικό δίκτυο είναι εξαιρετικό και καλά συντηρημένο. Από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τη Σμύρνη και νότια στα παράλια κινείσαι κατά 95% σε αυτοκινητόδρομο. Μέχρι το Αηδίνιο έχει φτιαχτεί ο νέος αυτοκινητόδρομος (Otoyol – πράσινες πινακίδες) με διόδια. 

• Η πρώτη και τελευταία φορά που πληρώσαμε διόδια ήταν στη νέα κρεμαστή γέφυρα Ozman Gazi στη θάλασσα του Μαρμαρά, η οποία εξοικονομεί απόσταση 120 χλμ. για όποιον πηγαίνει από Κωνσταντινούπολη – Σμύρνη. Για το κάμπερ πληρώσαμε 180 TLY (σχεδόν 30 ευρώ με την τότε ισοτιμία). Τα επιβατικά ΙΧ, αν θυμάμαι καλά, πληρώνουν τα 2/3 περίπου. 
• Πολλές φορές, δίπλα στη μορφή του Ατατούρκ έχει προστεθεί και εκείνη του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν. Έχουμε δει λεωφόρο Ερντογάν στην Ανατολία αλλά και πανεπιστήμιο με το όνομά του σε πόλη του Εύξεινου Πόντου. Ο Τούρκος Πρόεδρος χτίζει από νωρίς την υστεροφημία του ως ο νέος εθνάρχης. 
• Αν οι κρεμασμένες σημαίες αποτελούν ένδειξη εθνικισμού μιας χώρας, τότε η Τουρκία πρέπει να είναι η πιο εθνικιστική χώρα του κόσμου. Σημαίες παντού, κάποιες με διαστάσεις κτιρίων αλλά και σε σπίτια, καταστήματα, εκθέσεις αυτοκινήτων, ακόμη και σε ξενοδοχεία. Και σε πολλά αυτοκίνητα βέβαια.  
• Ανάπτυξη είναι η λέξη που σου έρχεται στο μυαλό όταν θα κάνεις τα πρώτα 100 χιλιόμετρα στην Τουρκία: σε δρόμους, έργα υποδομής (νοσοκομεία, πανεπιστήμια, γέφυρες, τούνελ) και κυρίως σε κτίρια και πολυκατοικίες. Η ανοικοδόμηση είναι εντυπωσιακή, έως ενοχλητική κάθε φορά μια και έχει αφαιρέσει κάθε ίχνος γραφικότητας από τις περισσότερες πόλεις. Και οι Τούρκοι αγαπούν την πολυκατοικία περισσότερο και από τους Έλληνες.
• Η ανάπτυξη όμως είναι σε βάρος του περιβάλλοντος. Πολύ τσιμέντο, πολύ καλώδιο, πολύ σίδερο παντού. Βλέπεις ένα ποτάμι; Σε λίγο θα εμφανιστεί το φράγμα. Μπαίνει σε φαράγγι ο δρόμος; Όπου χρειάστηκε, έχουν προσθέσει τσιμέντο. 

• Οι Τουρκικές μεγαλουπόλεις είναι σχετικά καθαρές. Λιγότερο η Κωνσταντινούπολη, περισσότερο η Σμύρνη, που είναι και η πιο ευρωπαϊκή πόλη της χώρας. Κάδοι απορριμμάτων υπάρχουν παντού και στην επαρχία. Όμως πάνω στο οδικό δίκτυο, σε πάρκινγκ και χαντάκια βλέπεις αμέτρητο σκουπίδι και πλαστικό. Όπως και σε κρυφά σημεία χωριών. 
• Το ψωμί στην Τουρκία είναι πάμφθηνο (1-2 TLY) και συνήθως είναι ένα λευκό που γίνεται λάστιχο μέσα στη μέρα. Πολύ αφράτο και αν το βρεις ζεστό το πρωί (σπάνιο) τρώγεται με μιας. Αλλά το ίδιο ακριβώς σχεδόν παντού
• Το ψωμί το αγοράζεις συνήθως από μπακάλικα (bakal) ή ή mini/supermarket. Η μόνη περιοχή της χώρας που ξέρει να φτιάχνει ψωμί ποιότητας και σε ποικιλίες είναι ο Πόντος και κατά δεύτερο λόγο η Καππαδοκία. Αμέτρητοι οι τεράστιοι φούρνοι (FIRIN) από τη Σαμψούντα μέχρι την Τραπεζούντα. 
• Οι αλυσίδες supermarket της Τουρκίας είναι οι εξής: Migros (πορτοκαλί λογότυπο),  Sok (με κίτρινο/κόκκινο logo), Α101 (γαλάζιο) και BIM. Μάλλον ξεχωρίζει λίγο το Migros σε ποιότητα αλλά όλα είναι φτηνά με μέτρια ποιότητα προιόντων. Υπάρχουν και Carrefur κυρίως στις μεγάλες πόλεις. 
• Οι πόλεις που μας εξέπληξαν; Η ανατολική/ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, όπου η ποιότητα ζωής είναι μακράν ανώτερη. Η Σμύρνη φυσικά που έχει γίνει μία κούκλα στο παραλιακό της μέτωπο (απίστευτοι πεζόδρομοι/ποδηλατόδρομοι πάρκα/τραμ όλα μαζί). Αλλά η μεγάλη έκπληξη ήταν η Σαμψούντα που είναι κάτι σαν τη Σμύρνη – αλλά μικρότερη – του Εύξεινου Πόντου. Αντίθετα, η Τραπεζούνετα ωχριά μπροστά της. 

Σε κάθε πόλη υπάρχει και ένα άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ, συνήθως στην κεντρική πλατεία. Τη μορφή του πατέρα του Τουρκικού έθνους τη βλέπεις παντού, σε αφίσες, σε τοίχους, ακόμη και σαν αυτοκόλλητο στα αυτοκίνητα.

Ντελικατέσεν δίπλα στην Αιγυπτιακή αγορά της Πόλης. Τα σχόλια περιττά.